1 Klimaat en weer | Openbaar groen en recreatie (tv 5.7)

Thema: Groen

Openbaar groen en recreatie (tv 5.7)

Wat willen we bereiken
1 Een kwalitatief hoogwaardige groenstructuur met de daarin passende gebruiks- en natuurfuncties
De groene hoofdstructuur is leidend voor de gezonde ontwikkeling van de stad. Groen versterkt de biodiversiteit, maakt de stad klimaatbestendiger, geeft identiteit aan de leefomgeving en draagt bij aan het welzijn van alle inwoners.
Visie openbare ruimte 2006
Groenbeleidsplan 2017
Omgevingsvisie 2024
Ontwikkelperspectief Centrum 2020
Uitvoeringsstrategie Groenplan Centrum 2023

Effectindicatoren		Realisatie 2024	Begroting 2025	Begroting 2026	Begroting 2027	Begroting 2028	Begroting 2029
% inwoners tevreden over inrichting van het groen in de woonomgeving (1)		71%	>75%	>75%	>75%	>75%	>75%
Toelichting indicator:	In de Inwonersenquete stellen we de volgende vraag: Hoe tevreden bent u over de manier waarop het bestaande groen (bomen/perken/parken/plantsoenen/etc.) in uw woonomgeving is ingericht?
Motivatie keuze:	Het is belangrijk om een beeld te hebben van de tevredenheid van onze inwoners met betrekking tot de inrichting van groen in hun woonomgeving. Dit geeft een beeld van de groenbeleving. Op basis van de tevredenheidspercentages kan zo nodig bijgestuurd worden.
Bron:	Inwonersenquête BiO
Bron type:	enquête
Frequentie:	jaarlijks
Hoort bij doel:	Een kwalitatief hoogwaardige groenstructuur met de daarin passende gebruiks- en natuurfuncties
% inwoners tevreden over onderhoud van het groen in de woonomgeving (1)		66%	>75%	>65%	>65%	>65%	>65%
Toelichting indicator:	In de inwonersenquete stellen we de volgende vraag: Hoe tevreden bent u over de manier waarop het bestaande groen (bomen/perken/parken/plantsoenen/etc.) in uw woonomgeving wordt onderhouden?
Motivatie keuze:	Het is belangrijk om een beeld te hebben van de tevredenheid van onze inwoners met betrekking tot het onderhoud van groen in hun woonomgeving. Dit geeft een beeld van de groenbeleving.
Bron:	Inwonersenquête BiO
Bron type:	enquête
Frequentie:	jaarlijks
Hoort bij doel:	Een kwalitatief hoogwaardige groenstructuur met de daarin passende gebruiks- en natuurfuncties
Biodiversiteit soortgroepen (1)		+/-	kl: +/-	kl: +/-	kl: +/-	kl: +/-	kl: +/-
Toelichting indicator:	Graad van verscheidenheid aan levensvormen (soorten, genen etc.) in Eindhoven (blijft gemiddeld gelijk (+/-), neemt toe (+), neemt sterk toe(++), neemt af (-) of neemt sterk af (--)
Motivatie keuze:	Tegen de mondiale en landelijke trend van achteruitgang is het behoud van biodiversiteit is een belangrijke doestelling van het groenprogramma. Er wordt jaarlijks tijd en geld besteed om deze te behouden en waar mogelijk te verbeteren. Om te weten hoe de biodiversiteit zich ontwikkelt, wordt deze jaarlijks gemonitord. De jaarlijkse rapportages zijn voorzien van aanbevelingen, zeer van belang om te sturing te geven aan het beheer en de investeringen in het groen van Eindhoven.
Bron:	Rapportage veldmonitoring. Er worden voor de stad Eindhoven voor de biodiversiteit zo representatief mogelijke proefvlakken gehanteerd in de stad (incl. buitengebied). Jaarlijks wordt een kwart van de proefvlakken gemonitord.
Bron type:	registratie
Frequentie:	jaarlijks
Hoort bij doel:	Een kwalitatief hoogwaardige groenstructuur met de daarin passende gebruiks- en natuurfuncties
% inwoners dat jaarlijks een van de grote stadsparken bezoekt (1)		91%	≥ 90%	≥ 90%	≥ 90%	≥ 90%	≥ 90%
Toelichting indicator:	In de Inwonersenquête wordt gevraagd in hoeverre Eindhovenaren in het afgelopen jaar een bezoek hebben gebracht aan het Henri Dunantpark, Philips de Jonghpark, Philips van Lenneppark, Karpendonkse Plas, Stadswandelpark, Genneper Parken en/of Meerland (park Meerhoven) (als 7 afzonderlijke vragen). Weergegeven wordt het % Eindhovenaren dat minstens 1 van de parken heeft bezocht.
Motivatie keuze:	Dit geeft een indicatie van het gebruik van de voor Eindhoven belangrijkste stadsparken.
Bron:	Inwonersenquête BiO
Bron type:	enquête
Frequentie:	jaarlijks
Hoort bij doel:	Een kwalitatief hoogwaardige groenstructuur met de daarin passende gebruiks- en natuurfuncties

Wat gaan we daar voor doen
1.1 Vergroening van de stad
Door heel Eindhoven werken we aan meer groen, onder andere via onderhoudsprojecten en herinrichtingen. Dit doen we in de groene wiggen, het centrum en in de buurten.
1.2 Vitaal houden beplanting
Met goed onderhoud houden we bodem en groen vitaal. Waar nodig vervangen of renoveren we. Bij grotere ingrepen betrekken we inwoners. We verbeteren de bodem, zodat groen beter bestand is tegen droogte en wateroverlast.
1.3 Ecologisch beheer
We beheren het groen ecologisch waar mogelijk. Grasvelden, trapveldjes en plantvakken vragen intensiever onderhoud. Zo versterken we de biodiversiteit en maken we het groen robuust voor het veranderende klimaat.

In 2026 richten we ons vooral op:
•	Vergroenen Centrum: We geven uitvoering aan het Groenplan centrum (o.a. Stadsdommel, Genderwig, Upside Park en vergroenen van straten en daken), vergroening van het kernwinkelgebied en de entree Van Abbe Museum. Het Wilhelminaplein wordt heringericht en vergroend.
•	Vergroenen buurten en pleinen: We gaan door met vergroenen van buurten en pleinen, o.a. Vaartbroek-Zuid en de Leenderweg. Er komt in 2026 en 2027 een vervolg op de aanpak Groenarme buurten, afgestemd op de resultaten uit het Pleintjesplan.
•	Versterken Groene wiggen: We versterken biodiversiteit en cultuurhistorie (de groene hoofdstructuur is leidend): via het uitvoeringsprogramma Genneper parken en realiseren tot ca. 85ha Natuurnetwerk Brabant. Het natuurcentrum en het Landhuis worden geopend in De Wielewaal.
•	Ontwikkelen Soortenmanagementplan: We gaan verder met het opstellen van een Soortenmanagementplan (SMP) door in 2026 ecologisch onderzoek te doen naar (nader te bepalen) gebouwbewonende beschermde diersoorten. Voor de versnelling van nieuwbouw, renovatie en de isolatieopgave.
•	Ontwikkelen Omgevingsprogramma Klimaatadaptatie: Het omgevingsprogramma Klimaatadaptatie vormt een stadsbrede uitwerking van de Omgevingsvisie Eindhoven waar bestaand en aflopend beleid in samen komen. Met name op de thema’s biodiversiteit, hitte, droogte en wateroverlast.
•	Beheerkader Groen: Waar mogelijk ecologisch beheer voor biodiversiteit en klimaatrobuust groen. Extra inzet middelen voor onderhoud in de wijken, areaalgroei, inlopen onderhoud, Binnenstad en onderzoek particuliere monumentale bomen.
•	Uitvoering integraal onderhoudsprogramma: Vergroening van 11 straten wordt gefinancierd vanuit groen en uitgevoerd door openbare ruimte en water. Daarnaast worden zelfstandig renovaties van groen uitgevoerd.
•	Herplant bomen: Extra middelen worden ingezet om de versnelling van herplant bomen ook in 2026, 2027 en 2028 voort te zetten. In 2028 zal de wachtlijst terugbracht zijn tot ca. 500 bomen.
•	Speelvoorzieningen: Vanuit de uitgangspunten voor spelen en sporten in de openbare ruimte en het uitvoeringsprogramma (begin 2026 gereed) geven we een impuls aan de speelvoorzieningen in onze stad (uitbreiding en onderhoud) en via SSKL voor voorzieningen komen we tot extra inzet op speelvoorzieningen en parken (structureel 1,0 miljoen, zie hiervoor hoofdstuk 4.3 onder ‘levendige stad’).
•	Lichtbos: In 2024 is de Ontwikkelingsvisie vastgesteld door de raad. In september 2025 is Landgoed De Wielewaal (gedeeltelijk) opengesteld voor publiek. In 2026 zal er verder invulling gegeven worden aan deze visie o.a. door de opening natuurcentrum en opening Landhuis.

Wat mag het kosten
x € 1.000	Realisatie 2024	Begroting 2025	Begroting 2026	Begroting 2027	Begroting 2028	Begroting 2029
Lasten	22.163	26.177	28.555	28.494	27.778	28.144
Baten	-7	-640	-644	-644	-644	-644
Mutatie reserves	-1.417	3.056	-702	-266	-279	-279
Saldo	20.739	28.593	27.209	27.584	26.855	27.221

Begroting 2026 per categorie
Lasten	2026	Baten	2026	Mutatie reserves	2026
Personeelslasten	5.518	Uitkering uit gemeentefonds	0	Toevoeging reserves	450
Kapitaallasten	2.008	Overige rijksbijdragen	0	Onttrekking reserves	-1.152
Goederen en diensten	20.856	Belastingen en heffingen	0
Subsidies en overdrachten	242	Goederen en diensten	-644
Verr. overhead en app.kst.	218	Overige overdrachten	0
Toevoegingen voorzieningen	0	Overig	0
Overig	-287
Totaal lasten	28.555	Totaal baten	-644	Mutatie reserves	-702

1. Toelichting taken	Lasten	Baten	Reserve
Openbaar groen: onttrekking uit RSMMM (0,3 miljoen) en reserve bovenwijkse voorzieningen (0,2 miljoen).	14.672	-451	-449	*
Personeelslasten:	5.904	0	0
Bomen:	2.767	-100	0	*
Kapitaallasten:	1.986	0	0	*
Verduurzaming en de bouwopgave van woningen en voorzieningen:	770	0	0
Speelvoorzieningen:	737	0	0
Biodiversiteit:	148	0	0
Overig: o.a. kinderboerderij en bokkentuinen (0,3 miljoen), landgoed de Wielwaal (0,3 miljoen), groenplan centrum (0,3 miljoen), huuropbrengsten volkstuinen en onttrekking uit reserve landgoed de Wielewaal.	1.571	-93	-253
Totaal	28.555	-644	-702

2. Intensiveringen (Kadernota 2026 en Begroting 2026)
Kadernota 2026: Beheer en onderhoud groen: structureel 0,9 miljoen oplopend naar 1,6 miljoen vanaf 2029. Voor inlopen van onderhoud: incidenteel 0,6 miljoen per jaar in 2026 en in 2027. Volumegroei openbare ruimte: structureel 0,3 miljoen, waarvan 0,1 miljoen in dit taakveld.

2. Intensiveringen (Kadernota 2026 en Begroting 2026)

Kadernota 2026:

Beheer en onderhoud groen: structureel 0,9 miljoen oplopend naar 1,6 miljoen vanaf 2029. Voor inlopen van onderhoud: incidenteel 0,6 miljoen per jaar in 2026 en in 2027.
Volumegroei openbare ruimte: structureel 0,3 miljoen, waarvan 0,1 miljoen in dit taakveld.

Begroting 2026:

Beheer en onderhoud groen: keuze voor ‘plus’ scenario (structureel - oplopend naar 0,7 miljoen - extra ten opzichte van de kadernota).
Groenarme wijken: 1 miljoen incidenteel en 0,16 miljoen structureel.

3. Mutaties in meerjarenbeeld > € 1 miljoen (aanvullend op intensiveringen)

Kapitaallasten: stijging met 1,1 miljoen in 2027, oplopend tot 1,9 miljoen in 2029 door projecten groen; zie paragraaf investeringen.
Openbaar groen: in 2025 incidentele storting in reserve bovenwijkse voorzieningen van 4,2 miljoen voor Wielewaal.